Acil durum eylem planı, iş yerlerinde meydana gelebilecek yangın, patlama, doğal afet, kimyasal sızıntı veya sabotaj gibi olağanüstü durumlarda izlenecek adımların önceden belirlenmesini sağlayan sistematik bir plandır. Bu plan, çalışanların güvenliğini sağlamak, olası can ve mal kayıplarını en aza indirmek için hazırlanır.
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre, tüm iş yerleri kendi faaliyet alanlarına uygun acil durum senaryolarını analiz ederek buna yönelik planlamalar yapmak zorundadır. Plan, risk değerlendirme sonuçları dikkate alınarak oluşturulur ve iş yerindeki tüm çalışanları kapsayacak şekilde düzenlenir.
Acil durum eylem planında, olayın türüne göre tahliye prosedürleri, toplanma alanları, acil durum ekiplerinin görevleri ve iletişim bilgileri yer alır. Ayrıca, müdahale için gerekli ekipmanların nerede bulunduğu ve kimlerin hangi görevleri üstleneceği açıkça belirtilir.
Planın hazırlanmasının ardından çalışanlara eğitim verilmesi, tatbikatların düzenli aralıklarla yapılması ve planın güncel tutulması da yasal zorunluluklardandır. İyi hazırlanmış bir acil durum eylem planı, kriz anında panik yaşanmasını önler ve sistemli bir şekilde hareket edilmesine imkan tanır.
Acil durum eylem planı hazırlığı, iş yerindeki potansiyel risklerin detaylı olarak belirlenmesiyle başlar. Bu süreçte öncelikle bir risk değerlendirmesi yapılır ve hangi acil durumlarla karşılaşılabileceği tespit edilir. Belirlenen risklere göre gerekli önlemler, tahliye yolları ve müdahale yöntemleri planlanır.
Plan hazırlığında; iş yerinin büyüklüğü, çalışan sayısı, iş kolunun tehlike sınıfı ve kullanılan ekipmanlar dikkate alınır. Her acil durum türü için ayrı bir senaryo hazırlanır. Örneğin yangın durumunda hangi kapının kullanılacağı, kimlerin tahliyeyi yöneteceği gibi bilgiler detaylı şekilde açıklanır.
Acil durum eylem planı, çalışanlara dağıtılmalı ve kolay erişilebilir alanlara asılmalıdır. Ayrıca, acil durum ekipleri (söndürme, kurtarma, ilkyardım, tahliye) belirlenmeli ve bu kişiler görev tanımları konusunda bilgilendirilmelidir. Planın etkinliği, düzenli olarak yapılan tatbikatlar ile test edilmelidir.
Yönetmeliklere uygun olarak hazırlanan plan, olası bir felaket anında kayıpları en aza indirir. Bu nedenle plan sadece hazırlanmakla kalmamalı, sürekli güncellenmeli ve kurum kültürünün bir parçası haline getirilmelidir.
