Jüstinyen Köprüsü

”Bizans İmparatoru Jüstinyen’in Sakarya Nehri üzerine 553’te yapımına başlattığı köprü, 561’de tamamlanır. Köprü, beş kez yıkılıp, yeniden yapıldığı için "Beşköprü" diye anılmaktadır.

M.S. 553 yılında yapımına başlanan köprü M.S. 561 yılında bitmiştir. Bizans İmparatoru Jüstinianus tarafından bu bölgede iki kola ayrılarak akan Sakarya Nehri'nin bir kolu üzerinde inşa ettirilmiştir. Ancak, zamanla nehir yatağı değişmiş ve diğer kolda bütün olarak akmaya başlaması ile de köprü açık alanda kalmıştır. Tarihçilere göre bu bölgede Sakarya Nehri üzerinde daha öncede dört köprü daha yapılmıştır. Ancak, nehir akıntısı bu köprüleri yıktığı için İmparator Jüstinianos tarafından beşinci köprü yapılmış ve bu köprü "Beşköprü" olarak adlandırılmıştır.

Justinianos Köprüsü, Türkiye'de, Geç Roma Döneminden kalma, yapıldığında Sakarya Nehri üzerinde bir taş köprüdür. Yapı Doğu Roma İmparatoru Justinianos (527–565) tarafından başkent Konstaninopolis ile imparatorluğun doğu vilayetleri arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için inşa ettirildi. Köprü, dev ölçüleri nedeniyle çağdaş yazar ve şairlerin eserlerine konu olmuştu. Justinianos'un Boğaziçi yerine gemiyle Anadolu'dan geçebilmek için kanal projesi planladığı ve köprünün bu projenin bir parçası olduğu iddiası uzmanlar tarafından tartışılmaktadır.

Köprünün tarihi


Justinianos köprüsü Anadolu'nun kuzey batısında, Adapazarı'na 5 kilometre, tarihi Bitinya bölgesinde yer almaktadır. Geç Roma dönemi tarihçisi Prokop'a göre, birbirlerine bağlanmış kayıklardan oluşan seyyar bir köprü yerine inşa edildi. Güçlü akıntı nedeniyle kayıklar sık sık kopup akıntıyla yok olunca Sakarya nehri üzerindeki ulaşım her seferinde kesiliyordu. İmparator Justinianos'un taştan bir köprü yaptırması, nehir geçişinin büyük stratejik önemi ile ilgili olduğu da tahmin ediliyor, zira Konstantinopolis'ten Justinianos'un sık sık savaştığı Sasani İmparatorluğu sınırına kadar uzayan antik bir krallık yolu buradan geçiyordu.

Justinianos köprüsünün yapım süresi farklı edebi kaynaklardan yararlanarak kesin bir şekilde tespit edilebilmiştir. Bunlara göre Justinianos Trakya'ya yaptığı bir inceleme yolculuğundan geri döndüğü 553 yılının sonbaharında köprü yapımına başlandı ve İran'la 561 yılında kabul edilen barış antlaşmasından sonra tamamlandı. Tarihçi Theophanes'e göre köprü yapımına annus mundi 6052 yılında başlanmış, buysa 559 ya da 560 yılına denk gelir. Yapının 561 yılında tamamlanmış olduğu, İmparator Justinianos'u ve eserlerini öven Paulos Silentiarios ve Agathias'a ait şiirlerden anlaşılabilir.

Köprünün büyük kemeri üzerinde bir kitabe olduğu ve bu kitabede, "Mağrur İtalyan Esperi gibi bütün İran, Medik ve Barbar kabileler gibi akan su, akışı su kemerleriyle kesilen ey Sakarya, sen de şimdi hakimane bir eserin esiri olarak akıyorsun..." yazıtının bulunduğu rivayet edilmektedir. Köprü, Sekiz kemer üzerinden, 529 m. uzunluğunda, 6,5 m. genişliğinde olan köprünün üzeri büyük ve düzgün taşlarla döşenmiştir.

18 yıl önce
Yorumlar_
[İlk yorum yapan siz olun]